Galerie anne-marie et roland pallade

Galerie anne-marie et roland pallade in Lyon was de plaats van een tentoonstelling met kunstwerken van Luc en François Schuiten. De tentoonstelling vond plaats van 11 december 2014 tot 24 januari 2015.

Hun tekeningen lijken op elkaar, en ze worden soms verward, temeer daar ze enkele albums samen hebben getekend. Ze delen dezelfde passie voor architectuur, geboren uit een gemeenschappelijke opvoeding, hetzelfde vermogen om er ruimtes en een reis in de tijd mee te suggereren. Er is echter een diepgaand verschil in hun benaderingen, dat het verschil zou kunnen zijn tussen verbeelding en het imaginaire.

Luc bedenkt en tekent architecturen en mogelijke steden, gebaseerd op toekomstige hypotheses en anticipatie. Hij projecteert zich volledig in deze toekomende tijd, en via deze beelden neemt hij ons mee in een actieve en avontuurlijke verkenningstocht. Het verhaal dat hij vertelt is dat van de maatschappij waarin wij leven, aan de touwtjes waarvan hij zo ver mogelijk trekt, zonder het idee van continuïteit tussen de tijdperken en de problemen die wij kennen en die welke wij afgebeeld zien, uit het oog te verliezen. Wij zijn als de personages die in zijn architecturen wonen, uitgenodigd om ze te betreden, om in het gebladerte ervan te klimmen, om de vertigo's te delen die ze oproepen, vertigo's die tegelijk ruimtelijk en temporeel zijn, des te indrukwekkender omdat deze steden en architecturen voorzichtig genoeg zijn om voldoende concrete oplossingen te bieden om ooit als levensvatbaar te kunnen worden beschouwd. Als we ze bekijken, nemen we plaats in die samenlevingen en in de organisaties en habitats die ze bieden. De technische hypotheses die aan de basis liggen van deze lommerrijke steden, die met een zekere precisie worden gesuggereerd, zijn echter nog niet opgelost. We worden uitgenodigd ze in de toekomst uit te voeren. Luc Schuiten is geen technicus maar een visionair en zijn tekeningen staan in de rijke traditie van de utopische architecten, die sinds de Renaissance de architecturale en stedenbouwkundige reflectie heeft gevoed. Hij gebruikt zijn verbeelding om het reële uit te vergroten, om de grenzen van het mogelijke te verleggen, hij gebruikt ze om ons via zijn tekeningen zo ver mogelijk in het lot van de mensheid te projecteren, en dat is inderdaad de bron van de heerlijke sensatie, van vrijheid en van emancipatie van onze grenzen, die zij verschaffen.

De kunst van François Schuiten nestelt zich in onze verbeelding zonder enig ander doel dan dat van pure verrukking. Met hetzelfde talent als een tekenaar, biedt hij een totaal andere benadering. Hij herschikt de kaarten van de tijd en combineert architecturen uit verschillende periodes, vermengt verfraaide herinneringen aan vervlogen tijden met suggesties voor toekomstige beschavingen, installeert personages en bouwt een verhaal op. Wij zijn de verbaasde toeschouwers van het decor dat hij schetst en van zijn fascinerende symmetrische verhalen, in doolhoven of in raadsels, die ons meevoeren in een ruimtetemporele wandeling, een bron van duizelingwekkende sensaties. Maar in hem bestaat niet de geringste wens om ons een weg te wijzen naar een toekomstige wereld, en het dromen wordt zo bevrijd van elke vorm van dwang: het brein hoeft zich niet langer te belasten met het realiteitsprincipe, het zweeft binnen het vermaak voorbij de wetten van de fysica en van de moraal, het geeft zich over aan het onderbewustzijn. Een verrukkelijke erotiek kruidt deze beelden, waarin het stof van het verleden de toekomstige dageraad ontmoet, in prachtige decors, verlevendigd door personages in kostuums uit bijbelse tijden. De gewapende monumentaliteit van die vrijheid kan ook neigen naar angstaanjagende, chaotische beelden, associaties die de diepten van de ziel beroeren, ongelofelijke duizelingen, maar daarom des te verrukkelijker. Dat zijn de verschillende oriëntaties van deze kunstenaars, geboren in hetzelfde gezin en met dezelfde opvoeding, waarbij Luc twaalf jaar ouder is dan zijn broer François, wiens begin hij heeft helpen aanmoedigen door deel te nemen aan diens werken, met name door zijn adviezen en zijn bijdrage als scenarioschrijver.

Pierre Loze

Vertaald in het Engels door Ann Cremin