Altaplana, world of Francois Schuiten and Benoit Peeters

de onmogelijke & oneindige encyclopedie over de wereld van Schuiten & Peeters

Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


Derrida, Jacques

Deze biografie van Jacques Derrida (1930-2004) vertelt het verhaal van een joodse jongen uit Algiers, die op twaalfjarige leeftijd van school werd gestuurd en later uitgroeide tot de meest vertaalde Franse filosoof ter wereld - een kwetsbare, gekwelde man die zich zijn leven lang als ongewenst bleef beschouwen in het Franse universitaire systeem. We worden ondergedompeld in de verschillende werelden waarin Derrida leefde en werkte: het Algerije van voor de onafhankelijkheid, de microkosmos van de École normale supérieure, de cluster van structuralistische denkers, en de turbulente gebeurtenissen van 1968 en daarna. We ontmoeten de uitzonderlijke reeks van vooraanstaande schrijvers en filosofen met wie Derrida vriendschap sloot: Louis Althusser, Emmanuel Levinas, Jean Genet en Hélène Cixous, onder anderen. We zijn ook getuige van een even lange reeks van vaak brutale polemieken over cruciale kwesties met denkers als Michel Foucault, Jacques Lacan, John Searle en Jürgen Habermas, evenals van een aantal controverses die zich tot ver buiten de academische wereld uitstrekten, waarvan de bekendste betrekking had op Heidegger en Paul de Man. We volgen een reeks moedige politieke verbintenissen ter ondersteuning van Nelson Mandela, illegale immigranten en het homohuwelijk. En we zien hoe een concept - deconstructie - zijn vleugels uitslaat en een buitengewone invloed uitoefent ver buiten de filosofische wereld, op literatuurwetenschappen, architectuur, recht, theologie, feminisme, queer theorie, en postkoloniale studies.

Bij het schrijven van deze meeslepende en gezaghebbende biografie sprak Benoît Peeters met meer dan honderd personen die Derrida kenden en met hem werkten. Hij is ook de eerste die gebruik maakt van het enorme persoonlijke archief dat Derrida tijdens zijn leven heeft opgebouwd en van zijn omvangrijke correspondentie. Het boek van Peeters geeft ons een nieuw en dieper inzicht in de man die misschien wel beschouwd zal worden als de belangrijkste filosoof van de tweede helft van de twintigste eeuw.

Editions Flammarion publiceerde de biografie van Jacques Derrida in België. Benoît vertelt over deze biografie: “Zonder dat ik het wist, hebben vele elementen mij er lang toe aangezet om de biografie van Jacques Derrida te schrijven.

Tussen 1974 en 1976 volgde ik als leerling de intensieve en competitieve post-baccalauréat humaniora aan het Lycée Louis-le-Grand, waar Derrida vijfentwintig jaar eerder internaat had gelopen. Het was in die periode dat ik voor het eerst L'Écriture et la différence en De la Grammatologie las. In de drie jaar die volgden, als filosofiestudent aan de Sorbonne en vervolgens als student van Roland Barthes aan de École Pratique des Hautes Études, woonde ik af en toe Derrida's seminarie bij aan de École Normale Supérieure.

Ik had twee korte romans gepubliceerd toen ik nog studeerde en heb mijn universitaire studies niet verder gezet dan mijn Master. Nadat ik schrijfster en scenarioschrijfster was geworden, kwam ik Derrida op een andere manier weer tegen, in 1983, toen ik samen met Marie-Françoise Plissart een volledig woordeloos fotografisch verhaal creëerde, Droit de regards (Recht op Inspectie). We benaderden Derrida met dit werk en vroegen hem om er een voorwoord voor te schrijven. Een jaar later kwam hij eindelijk met een lange en voortreffelijke “lezing”. Het album werd uitgegeven door Éditions de Minuit en vervolgens vertaald in het Duits, Engels, Koreaans en Japans, en samen lanceerden we het in Parijs, Berlijn en Wenen.

Onze boekuitwisselingen duurden nog verschillende jaren. Ik bleef hem lezen. En we zagen elkaar voor het laatst in de zomer van 2000.

In 2007, drie jaar na zijn dood, werd het me duidelijk dat de biografie van Jacques Derrida een project was dat ik moest ondernemen. Mijn vroegere banden met hem bevoordeelden grotendeels mijn relatie met zijn vrouw, Mme Marguerite Derrida, en met verschillende anderen uit zijn entourage. Sindsdien heb ik het grootste deel van mijn tijd aan dit project gewijd, met een gestage passie. Ik heb zijn immense bibliografie gelezen of herlezen, een honderdtal mensen ontmoet die hem gekend hebben, methodisch de archieven doorgenomen die bewaard worden in de “Bijzondere Collecties” van de Universiteit van Californië, Irvine, en in het IMEC - Institut Mémoires de l'édition contemporaine - in Normandië. Ik ben de eerste die het geluk heeft gehad de ongelooflijke hoeveelheid documenten te onderzoeken die Jacques Derrida in de loop van zijn leven heeft verzameld: zijn schoolwerk, persoonlijke notitieboekjes, manuscripten van boeken, niet eerder gepubliceerde lezingen en seminars, onbewerkte interviews, duizenden ontvangen brieven, persartikelen… Ik ben er ook in geslaagd correspondentie op te sporen die Derrida aan enkele van zijn intimi heeft gericht, uit verschillende periodes van zijn leven, met name enkele buitengewone brieven uit zijn jeugd die een licht werpen op zijn studiejaren”.

Recensie

Terry Eagleton publiceerde een recensie in de Guardian. Een kopie van de recensie is opgeslagen in de archieven: Recensie in de Guardian. Een andere recensie werd gepubliceerd bij RTE Ten en The Australian.

Interview

Livres Hebdo, een wekelijks vaktijdschrift van de Franse Club voor de boekhandel en boekprofessionals publiceerde een recensie van Benoit Peeters' biografie van Derrida. peeters-lh036.pdf

Documentaire

Documentaire over Derrida door Virginie Linhart en Benoît Peeters, uitgezonden bij Arte op 8 oktober 2015.